کشفیات بزرگ
فرصت و روح به ترتیب و با فاصله دو هفته، نشانه‌های وجود آب مایع در زمانی دور در سیاره سرخ را کشف کردند. بررسی داده‌های ارسالی از مریخ نورد روح ، مشخص کرد بستر این سطح در مجاورت با آب مایع، دچار تغییرات فیزیکی و شیمیایی شده است. هر دو مریخ نورد به نشانه‌هایی از آب از جمله سنگ های رسوبی و حاوی هماتیت رسیدند. فرصت خیلی زود اثبات کرد که مقدار زیادی آب به همراه نمک در فلات مریدیانی (محل فرود مریخ نورد فرصت) وجود داشته است. یافتن شواهدی از وجود آب در گذشته سیاره سرخ، مأموریت اصلی روح و فرصت به شمار می‌رفت. اینک به نظر می‌رسد این دو، پیش از به پایان رسیدن زمان مأموریت، موفقیت کامل خود را کسب کرده اند.
برای نخستین بار در تاریخ، انسان موفق به بررسی شهاب سنگی بر سطح سیاره‌ای دیگر شد. فرصت توانست شهاب سنگی را پیدا کند که بستر جرم آن از آهن و نیکل تشکیل شده است. این شهاب سنگ که به اندازه یک توپ بسکتبال است، کاملاً سوراخ سوراخ شده و ماهیت آن به کمک طیف نگارهای مریخ نورد مشخص شده است. تعداد اندکی از شهاب سنگ هایی که بر روی زمین یافت می‌شوند، این ترکیبات را دارند و بقیه آن ها عمدتاً صخره‌ای هستند. به طور مثال، جرمی که گودال معروف آریزونا را پدید آورده است، ترکیباتی مانند شهاب سنگ یافت شده بر سطح مریخ را داشته است. این شهاب سنگ در نزدیکی سپر گرمایی مریخ نورد در فلات نصف النهار یافت شده است.

 

 

 

 

 

دیگر پروژه‌ها
روح و فرصت ، دومین نسل مریخ نوردها به حساب می‌آیند. نسل اول در سال ۱۹۹۶ در رهیاب مریخ استفاده شد و سوجورنر نام داشت که اکتشافات آن در پروژه رهیاب (Pathfinder)در نوع خود بی نظیر بودند. ناسا اعلام کرد که سوجورنر فقط یک هفته بر روی سطح مریخ دوام می‌آورد. ولی مریخ نورد در حدود ۹۰ روز کار کرد و به طور ناگهانی، ارتباط‌اش با زمین قطع شد. بعد از آن، دو مأموریت اصلی ناسا در سال های ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹ با شکست مواجه شد. یک مدارگرد و مریخ نشین به همراه یک ریزکاوشگر در طول این دو مأموریت از بین رفتند. همین باعث شد ناسا درباره مأموریت های مریخ، کمی جدی تر بیندیشد.
کارهای ارزشمند مدارگرد اودیسه در هیاهوی اکتشافات روح و فرصت کم رنگ شده است، اما تصاویر و نقشه‌های ارزشمند این سفینه نیز ویژگی های منحصر به فرد خود را داشت. اودیسه برای انجام سه کار طراحی شده بود: ۱- نقشه برداری شیمیایی و معدنی از سطح مریخ ۲- جست وجو برای یافتن آب در زیر لایه‌هایی نازک از سطح. ۳- اندازه گیری و تجزیه و تحلیل میزان تشعشعات محیطی و تعیین میزان تأثیر آن بر روی انسان.
اودیسه در سال ۱۳۸۰ پرتاب شد و از اواخر سال ۱۳۸۱ کار نقشه برداری خود را آغاز کرد. داده‌هایی که اودیسه از سطح مریخ فرستاده است، نیازمند سال ها مطالعه و تحقیق است. مریخ نشین انگلیسی بیگل۲ که همراه با مدارگرد سریع السیر مریخ، (Mars Express) متعلق به سازمان فضایی اروپا عازم سیاره سرخ شده بود، از کار افتاد. در نتیجه، امیدهای بی شمار محققانی که به دنبال داده‌های این مریخ نورد درباره شرایط زیستی مریخ بودند، نقش بر آب شد. در گزارشی که کمیته تحقیق ناسا در مورد این حادثه ارائه داد، مدیریت ضعیف، یکی از عوامل مؤثر در این شکست عنوان شده است.
به خاطر موفقیت هایی که دو کاوشگر روح و فرصت در سیاره سرخ داشتند، ناسا در حال برنامه ریزی مأموریت کاوشگر بعدی خود برای سفر به مریخ است. کاوشگر جدید، آزمایشگاه علمی مریخ یا ققنوس (Phoenix) نام دارد. این کاوشگر برای یافتن نشانه‌های حیات میکروبی در گذشته و حال سیاره مریخ یا می‌تواند خاک و سنگ های مریخی را به میزان سه برابر بیشتر از کاوشگرهای قبلی جمع آوری و تحلیل کند. این مأموریت، حاصل همکاری بین المللی در زمینه اکتشافات فضایی است. آژانس فضایی فدرال روسیه ، وزارت علوم و تحقیقات اسپانیا ، آژانس فضایی کانادا و مؤسسه ماکس پلانک آلمان،از جمله مراکزی هستند که در این پروژه تازه نقش دارند.
این کاوشگر قصد دارد برای اولین بار، روش های دقیق فرود را بر روی سطح مریخ به کار ببرد. یعنی پاسخ به این سؤال که آیا کاوشگرمی تواند خودش را بر روی سطح مریخ هدایت کند و فضاپیما قبل از باز شدن چتر نجات می‌تواند به بالای نقطه مورد نظر در مریخ پرواز کند و سپس فرود بیاید؟ قبل از فرود، فضاپیما باید چتر نجات و موشک های پس ران خود را آماده کند. این روش فرود، باعث می‌شود که کاوشگر در یک سطح۲۰ در۴۰ کیلومتری فرود بیاید. این مساحت، سه تا پنج برابر کوچک تر از منطقه فرود بر مریخ در مأموریت های گذشته است. آزمایشگاه علمی مریخ با شش چرخ و یک دوربین به کاوش خواهد پرداخت. این کاوشگر برخلاف کاوشگرهای دوقلو، یک دستگاه لیزر را برای تبخیر لایه نازکی از سطح صخره و تحلیل ترکیب عناصر مواد زیرین آن حمل خواهد کرد. سپس قادر خواهد بود تا نمونه‌های صخره و خاک این سیاره را جمع آوری و خرد کند و آن ها را برای تحلیل شیمیایی به محفظه آزمایش همراه کاوشگر منتقل کند.
طراحی این کاوشگر به گونه‌ای است که یک سری از ابزارهای علمی را برای شناسایی ترکیبات آلی مانند پروتئین ها، اسیدهای آمینه و سایر اسیدها و بازها که همگی از زنجیره کربنی به وجود آمده اند، به کار می‌برد. این مواد، از عوامل حیاتی زندگی هستند و با پیدا کردن آن ها در مریخ، می‌توان به اطلاعات تازه‌ای درباره حیات در این سیاره دست یافت. این وسیله همچنین ترکیباتی از قبیل گازهای اتمسفری را که ممکن است به فعالیت های بیولوژیکی مربوط باشند، شناسایی می‌کند. با استفاده از این ابزار، آزمایشگاه علمی مریخ، خاک و صخره‌های سیاره مریخ را با جزئیات بیشتر از قبل آزمایش خواهد کرد تا وجود آب و دی اکسیدکربن به صورت جامد، مایع یا گاز را در این سیاره مشخص کند. ناسا قصد دارد علاوه بر اطلاعات مأموریت های پیشین، بر مبنای تصاویر ارسالی از کاوشگر مدارپیمای مریخ که در سال ۲۰۰۶ شروع به کار می‌کند، مکانی برای فرود انتخاب کند.